Σάββατο 1 Μαΐου 2010

Σπινθήρας
Μηνιαία Επιθεώρηση για τον Άνθρωπο και τη Γνώση

Η Ιστορία είναι η διαδρομή του Ανθρώπου στο Χρόνο και η εξελικτική πορεία του από το Χάος προς τη Ζωή και από το Άτομο στην Κοινωνία

ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ, ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ!
Σύμβουλος έκδοσης: Γ. Η. Ορφανός - Απτεραίος (apteraios@yahoo.com)
01 Μάη 2010, Τεύχος 06, Τόμος 2 , Θέματα:


Πρωτομαγιά (της σύνταξης)
Λογοτεχνία: Ορφανά… «Τα αστέρια της Βερενίκης»
Περιβάλλον: Μόλυναν και τον Έβρο
Υγεία: Παχυσαρκία και καθημερινότητα
Ιστορία: Η υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ
Μουσική: Η Λυρική Σκηνή


Πρωτομαγιά
Αν δεν έχεις πάθος σε ό,τι κάνεις, καλύτερα να μην το κάνεις καθόλου! Καλύτερα για σένα, για να μην αποτύχεις και απογοητευτείς. Καλύτερα για τους άλλους, γιατί δεν θα πικραθούν εάν σ' έχουν ως παράδειγμα και στηρίζουν σε σένα τις ελπίδες και τα θάρρη τους για την πολυπόθητη αλλαγή, για την ανατροπή και η αποτυχία σου τούς πληγώσει!
Και με το ηλιοφώς και της καινούριας ημέρας να μας θερμαίνει και να μας φωτίζει, ας νιώσουμε πρώτα μέσα μας την ευωδιά της άνοιξης, της επανάστασης, της ανατροπής και κατόπιν ας χαρίσουμε απλόχερα ένα χαμόγελο και ας δώσουμε ένα έναυσμα για διεκδίκηση ενός καλύτερου παρόντος και μέλλοντος για εμάς και όσους αγαπάμε και αυτούς που μας αγαπούν, αλλά και για τα ΠΑΙΔΙΑ όλου του κόσμου που τα παιδεύουν τόσο τόσοι πολλοί... Καλημέρα, καλή αρχιμηνιά, καλή Πρωτομαγιά!
(Της σύνταξης)

Λογοτεχνία:
Ορφανά… «Τα αστέρια της Βερενίκης»

Πριν λίγες ημέρες, η παγκόσμια κοινότητα θρήνησε την «απώλεια» μιας σημαντικής φυσιογνωμίας από το χώρο της Λογοτεχνίας. Πέθανε ο διάσημος για τα βιβλία και τις ιδέες του Γάλλος συγγραφέας Ντενί Γκετζ. Στη μνήμη του αφιερώνεται η παρούσα βιβλιοπαρουσίαση…
Τα τελευταία χρόνια, που ξαναγνωρίζει, τρόπον τινά, «άνθιση» το ιστορικό μυθιστόρημα από Έλληνες και ξένους λογοτέχνες, που καταπιάνονται με συγγραφική επιδεξιότητα και φωτίζουν με ξεχωριστή «λάμψη» κάποιες από τις παρελθούσες ιστορικές περιόδους του Ελληνισμού, από φίλους και γνωστούς ακούω, συχνότατα, τα ερωτήματα: «Μα, αλήθεια, έτσι έγιναν τα πράγματα όπως τα περιγράφει ο τάδε συγγραφέας; Κι αν δεν έγιναν έτσι, γιατί μπορεί να παραχαράσσει την Ιστορία;»
Συνηθισμένη, επίσης, είναι κι η ακόλουθη απορία αναγνωστών: «Ποιο σκοπό εξυπηρετεί, άραγε, η αφήγηση ενός ψεύτικου γεγονότος ή η παρουσίαση ενός πλαστού προσώπου μέσα σε μια σειρά αληθινών ιστορικής σημασίας γεγονότων με πραγματικούς πρωταγωνιστές, ώστε να προτιμάται από τους σύγχρονούς μας λογοτέχνες αυτή αντί για την ενασχόληση με θέματα και πρόσωπα της απτής και ορατής ανθρώπινης καθημερινότητας;»
Με τα ερωτήματα αυτά να «κλωθογυρίζουν» μέσα μου, ξεκίνησα να διαβάζω «Τα αστέρια της Βερενίκης», ένα λογοτέχνημα, που, όπως αναγράφεται και στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, «καθρεφτίζει την αστείρευτη ανάγκη του ανθρώπου για γνώση»! Πρόκειται για ένα έξοχο ιστορικό μυθιστόρημα, που μας προβάλλει την Αίγυπτο των Πτολεμαίων, προσφέρουν οι εκδόσεις «Ψυχογιός» και η γραφίδα του πρόσφατα χαμένου γνωστού Γάλλου συγγραφέα, Ντενί Γκετζ.
Ο Ερατοσθένης ο Κυρηναίος (275 – 195 π.Χ., μαθηματικός, φιλόσοφος, αστρονόμος, φιλόλογος και ποιητής) και η Αυλή των Πτολεμαίων, μ’ επικεφαλής τους βασιλιάδες είναι οι φανεροί πρωταγωνιστές του μυθιστορήματος στην Αλεξάνδρεια, πολιτικό – οικονομικό – πνευματικό «κέντρο και σημείο αναφοράς», του 3ου π.Χ. αιώνα. Ελληνικές και αιγυπτιακές παραδόσεις σωσμένες μέχρι τα ελληνιστικά χρόνια, ένα συνεχές κυνήγι της Γνώσης και των γνώσεων, αλλά και ιστορίες με πρωταγωνιστές Έλληνες επιστήμονες, τη ζωή, το έργο και τις ιδέες τους «αναμειγνύονται», σ’ ένα καλογραμμένο, θαρρώ, μυθιστόρημα, με όσα νομίζουμε ότι ξέρουμε, μ’ αυτά που δεν ξέρουμε πλήρως ή μ’ εκείνα που γνωρίζουμε αλλιώς για την ελληνιστική Αλεξάνδρεια και το Νείλο, τους βασιλείς και το λαό τους, αλλά και τον ελληνικό στοχασμό στο διάβα των αιώνων της αρχαιότητας!
«Αυτό ακριβώς σε ρωτάω, πόσο μεγάλη είναι ολόκληρη η Γη!», μ’ αυτά τα λόγια ο Πτολεμαίος ο Ευεργέτης, βασιλιάς της Αιγύπτου στον 3ο αιώνα π.Χ. δίνει το έναυσμα στον Ερατοσθένη και τους συνεργάτες του, αφενός, για ένα… συναρπαστικό και συγκλονιστικό κυνήγι, εντός και εκτός Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, γνώσεων, μα και στον Ντένι Γκετζ, αφετέρου, για ένα θελκτικό και καταιγιστικό από άποψη γνώσεων και ιδεών για τις επιστήμες και για την καθημερινή ζωή … λογοτέχνημα!
Καταλήγοντας, θα έλεγα, λοιπόν, ότι ο συγγραφέας είχε πλάσει με ζωντάνια και παραστατικότητα τους χαρακτήρες των ηρώων του μέσα στο πραγματικό ιστορικό τους χωροχρονικό «περιβάλλον» και περιγράφει με γλαφυρότητα όσα γίνονται και όσα του χρειάζονται απ’ τα περασμένα, δίχως να κουράζει το φιλομαθή από την προβολή τόσων πληροφοριών… Έτσι, το ανά χείρας μυθιστόρημα των εκδόσεων «Ψυχογιός» αποτελεί, νομίζω, ένα ψυχωφελές ανάγνωσμα (εκλαϊκευμένης;) επιστημονικής γνώσης, η οποία, υπό άλλη μορφή δοσμένη, ίσως να ήταν και εξαιρετικά απρόσιτη και δυσνόητη από αδαείς αναγνώστες!

Περιβάλλον:
Μόλυναν και τον Έβρο
Δεν έχουν περάσει πολλοί μήνες που στο δικτυακό τόπο της ΠΑΣΕΓΕΣ (βλ. http://www.paseges.gr/portal/cl/co/be4adbb6-1dec-49b6-8d3b-cb806843540d) διαβάσαμε εμβρόντητοι την ακόλουθη είδηση. Αύγουστος του 2009 ήταν! Εκατοντάδες νεκρά ψάρια, κυπρίνοι και γουλιανοί, είχαν εκβραστεί στην περιοχή Πέταλο, του ποταμού Έβρου. Η θανάτωσή τους οφείλεται σε μόλυνση που οφείλεται σε μονάδα επεξεργασίας δερμάτων στην Τουρκία. Σύμφωνα με τον προϊστάμενο του τμήματος Αλιείας της νομαρχίας Έβρου κ. Νίκο Κωτούλα, το συγκεκριμένο περιστατικό δεν ήταν πρωτοφανές, καθώς κατά περιόδους εντοπίζονται στην περιοχή νεκρά ψάρια.

Υγεία:
Παχυσαρκία και καθημερινότητα
Αναφερθήκαμε και στον προηγούμενο μήνα στο πόσο κακό κάνει στον άνθρωπο η παχυσαρκία! Επανερχόμαστε σήμερα στο σημαντικό αυτό κεφάλαιο της καθημερινής ζωής μας...
Στα σπουδαιότερα χαρακτηριστικά του τέλους του 20ου αιώνα και της αρχής του 21ου συμπεριλαμβάνονται οι κραυγαλέες αντιφάσεις τους. Έτσι, ενώ γίνεται καθημερινά πολύς λόγος, παντού, για τον υποσιτισμό και την πείνα, που μαστίζουν τους ανθρώπινους πληθυσμούς σε πολύ μεγάλο μέρος της γης, όλοι, επίσης, συζητούν και σχολιάζουν τις διαστάσεις που έχει λάβει στις σύγχρονες κοινωνίες το πρόβλημα της παχυσαρκίας και για τις πολυποίκιλες βλαβερές του συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία!
Η παχυσαρκία είναι η υπερβολική εναπόθεση λίπους στις λιπαποθήκες του σώματος. Οι γιατροί λένε πως οφείλεται σε κληρονομικούς, περιβαλλοντικούς και ψυχολογικούς παράγοντες. Έχει, όμως, διαπιστωθεί και ότι υπάρχει γενετική προδιάθεση για παχυσαρκία. Φυσιολογικά, το λίπος, στο σύνολό του, αποτελεί το 15 – 20% του σωματικού βάρους για τον άνδρα και το 20 έως 25% για τη γυναίκα. Στην παχυσαρκία, το ποσοστά αυτό μπορεί να φτάσει το 40%, ενώ σε σπάνιες περιπτώσεις και το 70% (κακοήθης παχυσαρκία). Η κατανομή αυτού του λίπους, σύμφωνα με την ιατρική, είναι γενετικά καθορισμένη (δομικό λίπος) και διαφέρει ανάλογα με το φύλο. Διαφοροποιείται κατά τη διάρκεια της ήβης, κατά την εποχή δηλαδή που αναπτύσσονται τα δευτερεύοντα χαρακτηριστικά του φύλου.
Την ίδια ώρα, λοιπόν, που 800 εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από την πείνα στον κόσμο, περισσότεροι από 1.5 δισεκατομμύριο ενήλικες είναι παχύσαρκοι, εκ των οποίων 300 εκατομμύρια είναι υπέρβαροι. Στην Αμερική, πάντως, όπως λένε οι επιστήμονες, τα τελευταία 15 χρόνια διπλασιάστηκε ο αριθμός των παιδιών που χαρακτηρίζονται παχύσαρκα και το έτος 2030 το 100% των παιδιών στις ΗΠΑ θα είναι παχύσαρκα, ενώ το ποσοστό των ανηλίκων αυξήθηκε κατά 35%. Κάτω από τέτοιες συνθήκες, το πρόβλημα της παχυσαρκίας μεταβάλλεται σε πολυσύνθετο κοινωνικό ζήτημα, το οποίο, πλέον, έχει, εάν μελετήσουμε και τους παγκόσμιους σχετικούς στατιστικούς πίνακες, ανεξέλεγκτα λάβει διαστάσεις και δυσίατης επιδημίας, η οποία, με τη σειρά της, έχει «εισβάλει» και στη χώρα μας!
Σύμφωνα με πρόσφατα στατιστικά στοιχεία, το 38% των Ελληνίδων είναι παχύσαρκες, με βάση τα διεθνή κριτήρια, ενώ η χώρα μας βρίσκεται στην πρώτη θέση στην Κοινότητα, με δεύτερες τις γυναίκες στη Μάλτα (34%), ενώ στην Ελλάδα και περισσότεροι από 7 στους 10 άνδρες αντιμετωπίζουν μικρό ή μεγάλο πρόβλημα βάρους, με το 53% να είναι υπέρβαροι και το 20% παχύσαρκοι. Συνολικά, εξάλλου, το 36% των ανδρών στην Ελλάδα έχουν ανδρικού τύπου παχυσαρκία, δηλαδή έχουν πολύ λίπος συσσωρεμένο στην περιοχή της κοιλιάς.
Πού οφείλεται, όμως, η σημερινή έξαρση της παχυσαρκίας; Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι από τα 300 εκατομμύρια υπέρβαρων στον πλανήτη, σχεδόν οι μισοί ζουν σε αναπτυσσόμενες χώρες. Στη ρίζα του προβλήματος, η αστικοποίηση και η παγκοσμιοποίηση στην αγορά διατροφικών προϊόντων. Μειώνεται η σωματική άσκηση και αυξάνεται η κατανάλωση πλουσιότερων σε θερμίδες προϊόντων. Περισσότερη ζάχαρη, κορεσμένα λίπη και αλάτι. Ο δυτικόφερτος τρόπος κατανάλωσης θεωρείται κοινωνική πρόοδος! Για κάποιες κοινωνίες, «παχύς» εξακολουθεί να σημαίνει «καλοζωϊσμένος».
Ένα, όμως, νέο και ριζοσπαστικό μέτρο για την καταπολέμηση της παιδικής παχυσαρκίας εφαρμόζουν πολλά σχολεία στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Όπως έχει δημοσιοποιηθεί, κάθε χρόνο οι υπεύθυνοι του σχολείου αποστέλλουν στους γονείς μία αναφορά όχι μόνο για την απόδοση των παιδιών τους στα μαθήματα, αλλά και για το πόσο υπέρβαρα είναι. Μήπως θα πρέπει, άραγε, να γίνει το ίδιο και στην Ελλάδα, όπου ο αριθμός των παχύσαρκων παιδιών έχει ανεξέλεγκτα παρεκτραπεί λόγω κακής διατροφής σε σπίτι και σχολείο;
Πρόσφατα, διάβαζα για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, εφόσον αυτή (πρέπει να) είναι το αντικοινωνικό φαινόμενο και πρέπει να μην αντιμετωπίζονται με ρατσισμό οι παχύσαρκοι συνάνθρωποί μας, ότι «ένας μεγάλος αριθμός ερευνών υποδεικνύουν στα συμπεράσματά τους ότι η ψυχολογική υποστήριξη σε μια προσπάθεια απώλειας βάρους σε συνδυασμό με τις κατάλληλες ιατρικές οδηγίες και παρεμβάσεις συνεισφέρει σημαντικά στη διατήρηση των θετικών θεραπευτικών αποτελεσμάτων και όχι μόνο στη επίτευξή τους. Για παράδειγμα, φαίνεται πως ο στιγματισμός από το ευρύτερο κοινωνικό αλλά και το στενότερο συγγενικό περιβάλλον ενισχύει την αρνητική εικόνα εαυτού του παχύσαρκου ατόμου. Μια χαμηλή αυτοπεποίθηση συνοδευομένη συνήθως από πολλές ενοχές και το συναίσθημα του αδιεξόδου συμβάλλουν σε έναν αρνητικό φαύλο κύκλο, όπου η πολυφαγία χρησιμοποιείται ως διέξοδος στο πρόβλημα το οποίο αρχικά προκαλεί» (Σ. Χατζηδημητρίου στο e-psychology.gr) .
Κι αν δεν έχετε πειστεί απ’ όσα λέγονται από τους τριγύρω μας επιτιμητικά ή περιπαικτικά, κάθε μέρα, για την παχυσαρκία και τους παχύσαρκους, ας αφουγκραστείτε, τουλάχιστον, έστω και την τελευταία στιγμή, το «καμπανάκι», που κρούουν κάθε τρεις και λίγο οι σχετικοί γιατροί και επιστήμονες, οι οποίοι εξακολουθούν να φωνάζουν για τις ζημιογόνες συνέπειες της παχυσαρκίας, δηλαδή ότι, αποδεδειγμένα, η παχυσαρκία είναι διαρκής απειλή για τον άνθρωπο. Και τούτο, καθώς αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών νοσημάτων, εγκεφαλικών επεισοδίων και σακχαρώδους διαβήτη, ενώ η απώλεια σωματικού βάρους έστω και 5 – 10% μπορεί να μειώσει τους παράγοντες κινδύνου και την αρτηριακή πίεση.


Ιστορία:
Η υπόθεση «ΑΣΠΙΔΑ»

Στις 18 Μαΐου 1965, μετά από 1.5 χρόνο περίπου στην εξουσία από την υπό το Γ. Παπανδρέου κυβέρνηση της «Ένωσης Κέντρου», έρχεται μια ακόμη «βόμβα», που οι «παράπλευρες απώλειές» της έπληξαν όχι μονάχα τους κυβερνητικούς, αλλά και τη δεξιά ΕΡΕ του Π. Κανελλόπουλου και την ΕΔΑ, την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση της προδικτατορικής Αριστεράς...
Μια επαρχιακή εφημερίδα, ο «Ημερήσιος Κήρυκας» από τη Λάρισα δημοσιεύει ένα κείμενο, το οποίο κανείς, εκείνη τη μέρα, δεν μπορούσε να αναλογιστεί τις παταγώδεις συνέπειες που θα είχε για την Ελλάδα ολόκληρη. Έκανε λόγο για την ύπαρξη μιας αριστερής οργάνωσης στον ελληνικό στρατό με βλέψεις σε πραξικοπηματική κατάληψη της εξουσίας, με σκοπό να εκκαθαριστούν η κοινωνία και ο στρατός από τα δεξιά και φιλοβασιλικά στοιχεία.
Ήταν η ΑΣΠΙΔΑ, που ανήκε – κατά την εφημερίδα – στην Αριστερά και το όνομά της ήταν αρκτικόλεξο από τις λέξεις «Αξιωματικοί Σώσατε Πατρίδα Ιδανικά Δημοκρατία Αξιοκρατία». Να διευκρινίσουμε, πριν συνεχίσουμε, κάτι, ότι, μετά το κίνημα στο Γουδή (1909) και, ιδιαίτερα, από τα χρόνια του 1916 (του «Διχασμού» σε βενιζελικούς και βασιλικούς) και δώθε, υπήρχαν πάντοτε κλίκες, ομάδες και ομαδούλες στο ελληνικό στράτευμα ανάλογα με τις πολιτικές προτιμήσεις των αξιωματικών και υπαξιωματικών που τις απάρτιζαν. Αυτό δυσχέραινε τον ουσιαστικό έλεγχο του στρατού από τους πολιτικούς προϊσταμένους του Υπουργείου Στρατιωτικών ή αργότερα Εθνικής Αμύνης.
Ο «Ημερήσιος Κήρυκας» έκλινε ιδεολογικά προς την Ε.Ρ.Ε., αφού απηχούσε κυρίως τις θέσεις του Θεσσαλού πολιτευτή και τ. προέδρου της βουλής επί Καραμανλή (1956– ’63) Κ. Ροδόπουλου. Έτσι, η αποκάλυψη περί παραστρατιωτικών οργανώσεων, αν και δημοσιεύτηκε την επομένη (19/05) στα αδιάλλαχτα δεξιά φύλλα των αθηναϊκών εφημερίδων, συνοδευόταν με πολλές επιφυλάξεις και ερωτηματικά.
Όταν ήρθε στο φως η αποκάλυψη περί ΑΣΠΙΔΑ, δεν πέρασε απαρατήρητη από τα κυβερνητικά στελέχη. Ο Γ. Παπανδρέου σημειωτέον είχε, από το Φλεβάρη του ’64, τοποθετήσει το φιλοβασιλικό Πέτρο Γαρουφαλιά ως Υπουργό Άμυνας, που αποδείχτηκε «Δούρειος Ίππος» της παράταξής του, και τον τότε κεντροαριστερό Μιχάλη Παπακωνσταντίνου ως Υφυπουργό. Ταυτόχρονα, όμως, υπήρχαν αρκετοί Δεξιοί στα ανώτερα και ανώτατα κλιμάκια της στρατιωτικής ιεραρχίας, μόνο και μόνο, για να διατηρηθεί τάχα η αλλοτινή επί Καραμανλή «ισορροπία». Αυτοί κανόνιζαν και όχι ο υπουργός και ο υφυπουργός Αμύνης τις τοποθετήσεις των αξιωματικών και των στρατευμένων, τις μεταθέσεις και τις προαγωγές τους. Μα πριν αλέκτωρ λαλήσει τρις, επρόκειτο η ΑΣΠΙΔΑ να ταλανίσει την πολιτική και τη στρατιωτική ζωή στην Ελλάδα με ανεπανόρθωτες συνέπειες έως την επιβολή της χούντας των συνταγματαρχών της 21/04/’67.
Η κυβέρνηση, λοιπόν, Γ. Παπανδρέου απαντά στους ισχυρισμούς περί ΑΣΠΙΔΑ ότι «...η υπόθεσις στερείται πάσης σοβαρότητος». Τα υψηλόβαθμα στελέχη της «Ενώσεως Κέντρου» και της κυβέρνησης πίστευαν πως πίσω από τον «Ημερήσιο Κήρυκα» κρύβονταν η Δεξιά και το Παλάτι, που ήθελαν να αποτινάξουν από πάνω τους το σάλο που είχε δημιουργηθεί σε βάρος τους το αμέσως προηγούμενο χρονικό διάστημα με την αποκάλυψη του περιβόητου, αντικομουνιστικού σχεδίου «Περικλής».
Η Ε.Ρ.Ε. εκμεταλλευόταν τη μεγάλη ευκαιρία. Μες στο πανικό και τη σύγχυση, παρά τις συνεχείς διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου πως όλα είναι σκευωρίες, στην ίδια την κυβερνητική παράταξη πύκνωναν οι κατηγορίες και δίχως ο αρμόδιος υπουργός Αμύνης να κάνει κάτι δραστικό, για να τις αποσείσει.
Πώς είχε διαμορφωθεί η πολιτική σκηνή εκείνη τη στιγμή εντός συνόρων; Η πολιτική της «Ε.Κ.» ήταν πολιτική συμβιβασμών και υποχωρήσεων σε όλα τα επίπεδα, δεν προχώρησε στον εκδημοκρατισμό του συνδικαλιστικού κινήματος σύμφωνα μ’ αυτά που υποσχέθηκε, δεν προχώρησε στην πλήρη αποκάλυψη των σκανδάλων της Ε.Ρ.Ε. και την τιμωρία των ενόχων, ψήφισε μάλιστα τον Ιούνιο του 1965 την απαλλαγή της. Ο στρατός και τα Σώματα Ασφαλείας έμειναν ανέπαφα. Η κυβέρνηση πήρε ημίμετρα στο ζήτημα της αμνηστίας των πολιτικών κρατουμένων και αντιμετώπισε τους εργατικούς αγώνες με την αστυνομία. Όλα αυτά δημιούργησαν αγανάκτηση στους εργαζόμενους και τους έσπρωξαν σε κινητοποιήσεις, για να υλοποιήσουν οι ίδιοι την λύση των προβλημάτων τους.
Η Αμερικάνικη Πρεσβεία πίστευε στις αρχές του καλοκαιριού του ’65 ότι ο βασιλιάς Κωνσταντίνος δεν θα τα έβαζε με τους Παπανδρέου, διότι «θα είχαν μαζύ τους τις μάζες». Παράλληλα, επεσήμαινε ότι δεν υπήρχε αδιαφιλονίκητος διάδοχος στην ηγεσία του «Κέντρου», γιατί ο Μητσοτάκης είχε σημαντικούς αντιπάλους, κυρίως στο χώρο των εκδοτών. Ο Άνσουτζ προέβλεπε, συνεπώς, ένα σχετικά ήσυχο καλοκαίρι.
Οι προβλέψεις του διαψεύστηκαν, όμως, αμέσως. Ο Γ. Παπανδρέου γνωστοποίησε στο Παλάτι την πρόθεσή του να προχωρήσει σε αλλαγές στο στράτευμα και ειδικότερα στην απομάκρυνση του στρατηγού Γεννηματά, αρχηγού του ΓΕΣ.
Ο διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Κωνσταντίνου, Χοϊδάς, συναντήθηκε με τον Άνσουτζ στις 23 Ιουνίου και του είπε πως, ¬ αν αυτό συνέβαινε, ¬ ο βασιλιάς θα απέσυρε την εμπιστοσύνη του από τον πρωθυπουργό. Ο Χοϊδάς επικαλέστηκε την υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ και κατηγόρησε τους Παπανδρέου για επιχείρηση άλωσης του στρατεύματος. Εξήγησε δε παράλληλα ότι ο βασιλιάς Παύλος είχε συγκρουστεί για τον ίδιο λόγο με τον Καραμανλή, προκαλώντας την παραίτησή του από την πρωθυπουργία το 1963.
Ο Κωνσταντίνος, είπε ο Χοϊδάς, «έπρεπε να τραβήξει κάπου τη γραμμή» και να ζητήσει την παραίτηση του Παπανδρέου, εάν εκείνος επέμενε στις αλλαγές στον στρατό. Ο Άνσουτζ, από την πλευρά του, συμφώνησε ότι το Παλάτι έπρεπε να επιμείνει στον έλεγχο του στρατεύματος, για να μην επιτραπεί η «πολιτικοποίησή» του. Επέμεινε, όμως, ότι «ο βασιλιάς πρέπει να ζυγίσει ποια είναι η κατάλληλη στιγμή για την αναμέτρηση με τον Παπανδρέου» και προειδοποίησε πως ο αρχηγός της «Ένωσης Κέντρου» θα μπορούσε να μεταφέρει την αναμέτρηση στους δρόμους. Ο Αμερικανός διπλωμάτης αντιπρότεινε κάποια συμβιβαστική λύση με το διορισμό αντικαταστάτη του Γεννηματά, ο οποίος να χαίρει της εμπιστοσύνης του Παλατιού. Ο Χοϊδάς ανεχώρησε για την Κέρκυρα όπου βρισκόταν ο Κωνσταντίνος με την οικογένειά του και υποσχέθηκε να ενημερώσει τον Άνσουτζ μόλις επιστρέψει. Στο τηλεγράφημά του ο ίδιος έγραφε ότι δεν ήταν βέβαιος κατά πόσον «ο βασιλιάς θα ρίξει το γάντι στον Παπανδρέου» ή αν «ο Χοϊδάς μετρούσε τη θερμοκρασία του» για να διαπιστώσει τι στάση θα κρατούσαν οι Αμερικανοί σε μιαν κρίση.
Δε χρειάστηκε να περιμένει όμως πολύ, γιατί ο Χοϊδάς έστειλε την πρώτη επιστολή στον πρωθυπουργό, η οποία στάθηκε και, τρόπον τινά, το «εναρκτήριο λάκτισμα» της «κόντρας» βασιλιά – πρωθυπουργού, η οποία θα ακολουθήσει. Αφού ο Γ. Παπανδρέου είχε νωρίτερα ζητήσει και πάρει, στις 21 Ιουνίου, ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή πιστεύοντας ότι, όταν θα είναι κοινοβουλευτικά δυνατός, θα μπορέσει να κάνει τις εκκαθαρίσεις που θέλει στον στρατό, ο υπουργός Άμυνας, ο Π. Γαρουφαλιάς διαδραμάτιζε, τις επόμενες ώρες, βασικό ρόλο, μια και το πρωί της 24ης Ιουνίου συναντήθηκε και αυτός με τον Άνσουτζ. Μεταξύ άλλων, κατηγόρησε τον Ανδρέα Παπανδρέου ως «συνοδοιπόρο των κομμουνιστών» και αποκάλυψε ότι είχε συναντηθεί μαζύ του, ζητώντας να μην έλθει σε σύγκρουση με το Παλάτι. Ο Άνσουτζ πρότεινε και πάλι κάποια συμβιβαστική λύση, αλλά ο Γαρουφαλιάς ήταν εξαιρετικά απαισιόδοξος.
Μια μέρα αργότερα (25/06/’65), δημοσίευμα της εφημερίδας «ΤΟ ΒΗΜΑ» προξενεί νέο πάταγο! Δημοσιεύεται πόρισμα ειδικών εμπειρογνωμόνων, σύμφωνα με το οποίο δήθεν υποκινούμενο από τους κομμουνιστές σαμποτάζ σε αυτοκίνητα της 117 Μοίρας Πυροβολικού – το οποίο κατήγγειλε ο διοικητής της αντισυνταγματάρχης Γ. Παπαδόπουλος – ήταν «φυσιολογικές βλάβες».
Και στις 28 Ιουνίου 1965, οι «μάσκες» πέφτουν! Η άλλοτε φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Ελευθερία» του Π. Κόκκα και προσωπικού φίλου του υπουργού Οικονομικών, Κ. Μητσοτάκη, ρίχνει μια «βόμβα» που κάνει άνω κάτω την Ελλάδα ολόκληρη και κατακεραυνώνει άνευ προηγουμένου τους Παπανδρέου: «Ο Ανδρέας είναι ο οργανωτής του ΑΣΠΙΔΑ».
Ο Ανδρέας Παπανδρέου, γιος του πρωθυπουργού και υπουργός αναπληρωτής Συντονισμού, « ...χωρίς να έχει καμία αρμοδιότητα – γράφει η «Ελευθερία» – και ερχόμενος εις πλήρη αντίθεση και προς το πολίτευμα και προς τους νόμους και προς τας προγραμματικάς αρχάς της «Ε.Κ.» αναμείχθηκε εις το στράτευμα και εις την ΚΥΠ. Επιδίωξε να ιδρύσει «μικρομάγαζον» εις τον στρατόν...». Ένα τέτοιο πρόσωπο είναι ανεπιθύμητο στην κυβέρνηση και στην παράταξη γράφει το άρθρο της «Ελευθερίας» ( πιθανώς καθ’ υπόδειξη του Μητσοτάκη, που δεν μπορούσε μάλλον να «χωνέψει» ότι, μετά το θάνατο του θείου του, Σοφοκλή Βενιζέλου, δεν έλαβε ηγετική θέση μέσα στο κόμμα, ίσως και την πρωτοκαθεδρία, αλλά κινδυνεύει ακόμη και να εξοβελιστεί από τον Αμερικανόφερτο Ανδρέα Παπανδρέου).
Εκείνες τις ημέρες, ο Μητσοτάκης θα προσκαλέσει στο σπίτι του τον Άνσουτζ μαζύ με άλλους Αμερικανούς καθώς και τον εκδότη της εφημερίδας «Ελευθερία», Πάνο Κόκκα. Ο Μητσοτάκης εξέφρασε την άποψη ότι «ο Ανδρέας έπρεπε να απομακρυνθεί, όχι μόνο από την κυβέρνηση, αλλά και από την Ελλάδα». Ο τρόπος με τον οποίο αντιδρούσαν και ο Μητσοτάκης και ο Κόκκας κάθε φορά που άκουγαν το όνομα του Ανδρέα εντυπωσίασε τον Άνσουτζ.
Στο μεταξύ, στον Έβρο διαδραματίστηκε (Ιούνης 1965) η γνωστή προβοκάτσια με πρωταγωνιστή τον Γ. Παπαδόπουλο, τον κατοπινό αρχηγό της δικτατορίας. Ο Γ. Παπανδρέου δεν τιμώρησε τον Γ. Παπαδόπουλο, αν και είχε αποδειχτεί, όπως εγράφη παραπάνω, ότι ο ίδιος προκάλεσε το σαμποτάζ στα 3 στρατιωτικά αυτοκίνητα και όχι οι στρατιώτες Μπέκιος και Ματάκης, οι οποίοι είχαν «ομολογήσει», μετά από φριχτά βασανιστήρια, ότι υποκινούνταν από το ΚΚΕ!
Ο Γ. Παπανδρέου, τότε, αποφάσισε να αντικαταστήσει τον παλιό του φίλο υπουργό Εθνικής Άμυνας, Πέτρο Γαρουφαλιά. Ωστόσο, ο Γαρουφαλιάς δεν παραιτήθηκε! «Καλούσε βουλευτές της «Ένωσης Κέντρου» και τους βολιδοσκοπούσε, αν θα τον ενέκριναν για πρωθυπουργό. Είχε τότε σιγουρευτεί πως θα ήταν δυνατό να γίνει πρωθυπουργός και είχε πάρει τόσο θάρρος, ώστε τους καλούσε και στο ίδιο γραφείο του στο υπουργείο»!, γράφει ο τότε υφυπουργός Αμύνης, Μ. Παπακωνσταντίνου.
Έτσι, ο πρωθυπουργός σκέφτηκε τη μοναδική λύση που φάνηκε προτιμότερη εκείνη τη στιγμή. Και το φίλο του δε θα πρόσβαλε και από την «κρίση» θα εξερχόταν ευκολότερα. Να αναλάβει προσωρινά ο ίδιος το υπουργείο Εθνικής Άμυνας αντί του Γαρουφαλιά και να ξεκαθαρίσει το «ομιχλώδες τοπίο», άσχετα αν η αντιπολίτευση και ο Κόκκας ή όσοι τον είχαν χρησιμοποιήσει ως «αχυράνθρωπο» και την εφημερίδα του ως «άμβωνα κηρύγματος ηθικής» θα έλεγαν πως θέλει να συγκαλύψει το γιο του. Είχε, εξάλλου, και το Δεκέμβρη του 1963, με διάταγμα του βασιλιά Παύλου, ο Γ. Παπανδρέου προσωρινά αναλάβει αναπληρωτής υπουργός Αμύνης και είχε λύσει ένα πρόβλημα με το στρατό, γιατί να μη γίνει το ίδιο και τώρα με τον «ανοιχτόμυαλο» βασιλιά Κωνσταντίνο;
Στις 30 Ιουνίου, όμως, η φιλοκαραμανλική εφημερίδα των Αθηνών «Ημέρα» σημειώνει: «Πληροφορούμεθα ότι συνεφωνήθη συσχετισμός εκδηλώσεων μεταξύ ανομοιογενών κυβερνητικών παραγόντων, ως οι κ.κ. Στεφανόπουλος, Μητσοτάκης και Τσιριμώκος, οίτινες, μονολότι εμπνέονται έκαστος από κεχωρισμένους σκοπούς, συνηντήθησαν εις κοινόν έδαφος αντιδράσεως έναντι του Πρωθυπουργού και του υιού του. Παράλληλοι κινήσεις φέρουν εις το προσκήνιον της αντιδράσεως προς την σημερινήν ηγεσίαν του Κέντρου τα περισσότερα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου, τα οποία, ενώ συντηρούν τα προσχήματα της νομιμοφροσύνης προς τον Πρωθυπουργόν, ευρίσκονται και εις οργανικής επαφήν προς τους κ.κ. Στεφανόπουλον, Μητσοτάκην και Τσιριμώκον σχηματίζοντας κατ’ ουσίαν υποκυβέρνησιν εντός των κόλπων της Πολιτικής Επιτροπής. Η εκπαραθύρωσις αυτή θα εφαρμοσθή είτε εάν ο κ. Γ. Παπανδρέου αντιτάξη άρνησιν εις την κηδεμονίαν είτε ακόμη και αν την αποδεχθή. Τούτο συμβαίνει διότι οι συνασπισθέντες παράγοντες είναι πεπεισμένοι ότι είναι αδύνατος η ομαλή λειτουργία της κυβερνητικής μηχανής με Πρωθυπουργόν τον κ. Γ. Παπανδρέου».
Την ίδια μέρα, ο Άνσουτζ συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό Παπανδρέου, παρόντος και του διπλωματικού συμβούλου Τζων Σωσσίδη. Ο Γ. Παπανδρέου εκμυστηρεύθηκε ότι σχεδίαζε να απολύσει τον Γαρουφαλιά και να αναλάβει ο ίδιος το υπουργείο Άμυνας. Ο Άνσουτζ απεκόμισε την εντύπωση ότι ο πρωθυπουργός πίστευε πως είχε ακόμη περιθώρια να συνεννοηθεί προσωπικά με τον Κωνσταντίνο. Ο Αμερικανός διπλωμάτης τον συμβούλευσε να αποφύγει την κρίση, γιατί θα ήταν επιζήμια τόσο για τα ελληνικά, όσο και για τα αμερικανικά συμφέροντα. Ο βασιλιάς πληροφορήθηκε τη στάση του Άνσουτζ και εξέφρασε τη δυσφορία του σε στελέχη της CIA, διότι η Πρεσβεία εμφανιζόταν αντίθετη στα σχέδιά του.
Ενώ ο υπουργός Αμύνης αρνήθηκε στις 3 και στις 7 Ιουλίου να εκτελέσει εντολή του πρωθυπουργού για αποπομπή του βασιλικού επιτρόπου που διενεργεί τις ανακρίσεις για την ΑΣΠΙΔΑ, δημιουργείται μια μίνι κυβερνητική κρίση, με την άρνηση του Γαρουφαλιά να παραιτηθεί και να αποχωρήσει από το υπουργείο. Πρωτοφανές!
Ούτως ή άλλως, όμως, ο Κωνσταντίνος έκανε τη μοιραία κίνηση με την ιταμή επιστολή που έστειλε στον Γ. Παπανδρέου στις 8 Ιουλίου, στην οποία εκείνος απάντησε με σχέδιο διατάγματος για την απόλυση του Γαρουφαλιά.
Τα στελέχη της πρεσβείας είχαν συνεχείς συναντήσεις με βουλευτές και παράγοντες του «Κέντρου» το κρίσιμο διάστημα 8 – 15 Ιουλίου. Ο Μητσοτάκης και ο Στ. Στεφανόπουλος επέμεναν ότι ο πρωθυπουργός έπρεπε να διορίσει αντικαταστάτη του Γαρουφαλιά άτομο που να χαίρει της εμπιστοσύνης του Παλατιού. Ο Ανδρέας Παπανδρέου, σε συζήτησή του με τον Άνσουτζ, πρόβλεπε ότι ο βασιλιάς θα έκανε πραξικόπημα αν σημειωνόταν αδιέξοδο. Βρήκε την ευκαιρία να προσθέσει ότι «δεν είναι αντιαμερικανός ούτε και εναντίον των δυτικών συμφερόντων», ενώ ο Άνσουτζ τού ζήτησε να βοηθήσει στην εξεύρεση συμβιβαστικής φόρμουλας.
Ο Γ. Παπανδρέου οργισμένος απαντά στον «πεισματάρη» Γαρουφαλιά (10/07): «...Όσα γράφετε και όπως τα γράφετε είναι ανάξια υμών και ως υπουργού και ως προσώπου.. Καθώς εδήλωσα ήδη η ανάκριση θα εξακολουθήσει το έργο της, αλλ’ η πολιτική σκευωρία θα συντριβεί.» Και στις 13 Ιουλίου, η Κ.Ο. της «Ένωσης Κέντρου» διαγράφει το Γαρουφαλιά, ο οποίος, όμως, πείσμων, αρνείται να αποχωρήσει από το υπουργείο του. Την επομένη (14/07), ο πρωθυπουργός λαβαίνει την τρίτη βασιλική επιστολή, στην οποία, αμετακίνητος από τις θέσεις του, απαντά στις 15/07/’65.
Όσο διάστημα προσπαθούσε ο Γ. Παπανδρέου να πείσει το Γαρουφαλιά να αποχωρήσει, αντήλλαξε, όπως βλέπουμε, και τρεις επιστολές με το βασιλιά Κωνσταντίνο, για να τον ενημερώσει για τις προθέσεις του να αναλάβει ο ίδιος το υπουργείο Αμύνης και να ξεμπερδεύει μια κι έξω με την υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ. Ο μονάρχης, στις απαντητικές του επιστολές, αρνήθηκε κατηγορηματικά ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Ασχολείται μάλλον πιο πολύ με τη νεογέννητη κόρη του και αρνείται να δώσει ξεκάθαρη λύση σ’ ό,τι θέτει ο πρωθυπουργός.
Και συνέβαινε το καλοκαίρι του ’65, στην Αθήνα, ένα μοναδικό στα παγκόσμια πολιτικά χρονικά. Ένας πολιτικός απολάμβανε της εμπιστοσύνης του ανωτάτου άρχοντος ως πρωθυπουργός αλλά όχι, όμως, και ως ...υπουργός Αμύνης!


Μουσική:
Η Εθνική Λυρική Σκηνή
Τον 1939, ιδρύεται η Εθνική Λυρική Σκηνή ως τμήμα του Εθνικού Θεάτρου, με διευθυντή τον Κωστή Μπαστιά. Ως αυτόνομος οργανισμός λειτουργεί από το 1944, με κύριους ιδρυτές τους Ναπολέοντα Λαμπελέτ, Διονύσιο Λαυράγκα και μιαν ομάδα μουσικών. Πρώτη παράσταση για την Εθνική Λυρική Σκηνή η «Νυχτερίδα» του Γιόχαν Στράους.
Η Εθνική Λυρική Σκηνή ανέδειξε το λυρικό θέατρο στην Ελλάδα και παρουσίασε πολλές όπερες κλασικού ρεπερτορίου αλλά και σύγχρονων συνθετών. Το 1939 δημιουργήθηκε και το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, ως παράρτημά της με διευθυντή το Χορευτή–Χορογράφο Σάσα Μάχωφ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου