Μηνιαία Επιθεώρηση για τον Άνθρωπο και τη Γνώση
Η Ιστορία είναι η διαδρομή του Ανθρώπου στο Χρόνο και η εξελικτική πορεία του από το Χάος προς τη Ζωή και από το Άτομο στην Κοινωνία
Σύμβουλος έκδοσης: Γ. Η. Ορφανός - Απτεραίος (apteraios@yahoo.com)
Είμαστε εμείς απόγονοί τους (Της Σύνταξης)
Μουσική: 200 χρόνια από τη γέννηση του Σοπέν
Ιστορία: Η Εκκλησία της Ελλάδας αυτοκέφαλη
Ιατρική: Άφοβα στον οδοντίατρο
Διατροφή: Το νου σας στα καλαμπόκια και στις γενετικά τροποποιημένες τροφές!
Ταξίδια: Στο Μόντρεαλ του Καναδά
Κοινωνιολογία: Φτώχεια στην Ευρώπη
Ο γύρος του κόσμου με… 222 λέξεις
Είμαστε εμείς απόγονοί τους;
Σε περιηγήσεις μας στον κόσμο του Διαδικτύου, βρήκαμε μια σειρά από αρχαιοελληνικά κείμενα σε μετάφραση. Διαβάζοντάς τα, συναντούμε και γνωρίζουμε τις ιδέες και τις αρχές των Αρχαίων Ελλήνων για ζητήματα που απασχολούν διαχρονικά τόσο τα μεμονωμένα άτομα όσο και τις οργανωμένες ανθρώπινες κοινωνίες.
Θα φιλοξενήσουμε, λοιπόν, στο σημερινό μας σημείωμα, κάποια αποσπάσματα της αρχαιοελληνικής Γραμματείας με σκοπό να αναδείξω τη σοφία και την κοινωνική συνείδηση που προβάλλουν μέσα απ’ τον τρόπο με τον οποίο πολιτεύτηκαν και επιθυμούσαν να πάρουν με το μέρος τους αλλοτινοί πολιτικοί το πλήθος ή αγωνίστηκαν υπέρ των δικαιωμάτων του. Αθήνα, 4ος αι. π.Χ., στο λόγο του Δημοσθένη «Κατ’ Αριστογείτονος Β’» ( μετάφραση: Α. Τυφλόπουλος) διαβάζουμε, μεταξύ άλλων, ότι «[…] Θα ανακαλύψετε, βέβαια, ότι η παρανομία έχει ως αποτέλεσμα την τρέλα, την έλλειψη μέτρου, την απληστία, ενώ οι νόμοι τη σοφία, τη σύνεση και τη δικαιοσύνη. […] Δεν θα βρούμε τίποτε ούτε σεβαστό ούτε αξιόλογο, το οποίο να μην σχετίζεται με τον νόμο, αφού και όλο το σύμπαν και οι θεοί και οι λεγόμενες εποχές μοιάζει να ελέγχονται από τον νόμο και την τάξη, αν πρέπεινα έχουμε εμπιστοσύνη στα φαινόμενα.[…]».
Παινεύοντας, λίγα χρόνια νωρίτερα, ο Αθηναίος ιστορικός Ξενοφών (φωτογραφία) το Σπαρτιάτη βασιλιά Αγησίλαο, στο φερώνυμο έργο του γράφει για το πώς αυτός ο ηγέτης κυβέρνησε τη Σπάρτη και έγινε διαχρονικό παράδειγμα για μίμηση (Μετάφραση: Π. Βλαχάκος & Γ.Α. Ράπτης): «[…] Εγώ συγκαταλέγω ακόμη και αυτήν στις πιο σημαντικές ευεργεσίες προς την πατρίδα του, ότι δηλαδή είχε την πιο μεγάλη δύναμη στην πόλη του και όμως αληθινά σεβόταν απόλυτα τους νόμους. Ποιος λοιπόν θα ήθελε να μην πειθαρχεί στους νόμους, τη στιγμή που έβλεπε να πειθαρχεί ο βασιλιάς; Και ποιος θα επιχειρούσε να επιφέρει με τη βία κάποια πολιτική αλλαγή, επειδή πίστευε ότι έχει λιγότερα απ' όσα δικαιούται, όταν ήξερε ότι ο βασιλιάς κυβερνά σύμφωνα με τους νόμους; Ο ίδιος ακόμη και στους πολιτικούς του αντιπάλους φερνόταν όπως ένας πατέρας στα παιδιά του. Τους μάλωνε από τη μια για τα λάθη τους, τους επαινούσε όμως από την άλλη, αν έκαναν κάτι καλό, τους βοηθούσε σε περίπτωση που τους ερχόταν κάποιο κακό, χωρίς να θεωρεί εχθρό κανέναν συμπολίτη του, και επιθυμούσε όλους να τους επαινεί, γιατί είχε τη γνώμη ότι είναι όφελος για την πατρίδα να είναι όλοι ζωντανοί και το θεωρούσε απώλεια, αν πέθαινε έστω και ένας ασήμαντος. Πράγματι λογάριαζε ότι η πατρίδα θα είναι πάντα ευτυχισμένη (θα διοικείται πάντα σωστά), αν οι συμπολίτες του συνέχεια τηρούν με ηρεμία τους νόμους και ισχυρή, όταν οι Έλληνες κρίνουν με σύνεση τα πράγματα […]».
Κατόπιν των ανωτέρω, όταν κάποιος αναρωτηθεί και χωρίς καμία διάθεση ρατσισμού ή σοβινισμού εάν όντως οι σημερινοί κάτοικοι του Ελλαδικού χώρου είναι απόγονοι των Αρχαίων Ελλήνων όπως… καυχώνται αλαζονικά, είστε σίγουροι ότι θα βρει καταφατική απάντηση;
(Της Σύνταξης)
Μουσική: 200 χρόνια από τη γέννηση του Σοπέν
Στις 22 του Φλεβάρη, συμπληρώνονται 200 χρόνια από τη γέννηση ενός λαμπρού Ευρωπαίου μουσικού, ο οποίος, μολονότι έζησε μόλις 39 χρόνια, άφησε έργο σημαντικό και αξιόλογο. Ο λόγος για τον Πολωνό συνθέτη και πιανίστα, Φρειδερίκο Σοπέν (φωτογραφία, 1810 – 1849), για τον οποίο θα γράψουμε, σήμερα, λίγα λόγια (βλ. άρθρα στις εφημερίδες: «Ριζοσπάστης» της 28/10/2005 και «Το Βήμα» της 03/01/2010, αλλά και τα βιβλία: Κ. Νεφ, «Ιστορία της Μουσικής», μετάφραση Φ. Ανωγειαννάκης, Αθήνα, 1985, εκδόσεις Ν. Βότσης και Γ. Ν. Δρόσος, «Φρειδερίκος Σοπέν», εκδόσεις Ζαχαρόπουλος, Αθήνα, 1999).
Ο Σοπέν γεννιέται, λοιπόν, το 1810 στη Ζελάζοβα – Βόλα, μιαν πόλη περίπου 50 χιλιόμετρα δυτικά της Βαρσοβίας στην Πολωνία, από πατέρα Γαλλικής καταγωγής εξόριστο και μάνα Πολωνέζα. Ήταν 8 μόλις ετών, όταν θα δώσει το πρώτο του κονσέρτο στη Βαρσοβία. Μια δεκαετία περίπου αργότερα, το 1829, θα βρεθεί και θα παίξει πρώτη φορά στη Βιέννη. Τότε, του προσφέρανε και ως δώρο το πιάνο του Μπετόβεν.
Τον επόμενο χρόνο, ο Σοπέν έφυγε οριστικά από την Πολωνία, παίρνοντας μαζί του μόνο λίγο χώμα σε μια ασημένια θήκη. Το φθινόπωρο του 1831, σε ηλικία 21 ετών, θα εγκατασταθεί στο Παρίσι. Το 1832 είναι η χρονιά που τον «σημαδεύει»: Και σε δύο κονσέρτα οι φιλόμουσοι κύκλοι της Γαλλικής πρωτεύουσας γνώρισαν το μέγεθος του ταλέντου του και, ταυτόχρονα, προσβάλλεται από φυματίωση, που θα τον βασανίσει πολύ όλη την υπόλοιπη ζωή του.
«Κύριοι, αποκαλυφθείτε! Ιδού μια νέα μεγαλοφυΐα!». Το Δεκέμβρη του 1831, με τα λόγια αυτά, ο νεαρός Ρ. Σουμάν (1810 – 1856) αναγνώριζε το χάρισμα του συνομηλίκου του Φρειδερίκου Σοπέν. Τρεις μήνες αργότερα, μολονότι ήταν θριαμβευτικό το επίσημο ντεμπούτο του στο Παρίσι, ο Σοπέν θα επιλέξει – αντί σε μεγάλους συναυλιακούς χώρους – έκτοτε να εμφανίζεται κυρίως σε ιδιωτικές συναθροίσεις προς τέρψιν της οικονομικής και πνευματικής ελίτ της εποχής. Όχι μόνον αυτό, αλλά ακόμη συχνότερα τον βλέπουμε στο σαλόνι του σπιτιού του να παίζει πιάνο για τους φίλους του γνωστούς σύγχρονούς του μουσικούς, τον Λιστ, τον Μπερλιόζ, τον Μπελίνι, τον Μέντελσον , αλλά και το ζωγράφο Ντελακρουά. Τέσσερα σχεδόν χρόνια μετά, το Νοέμβρη του 1836, ο 26ετής συνθέτης συναντιέται με τη Γαλλίδα συγγραφέα και φεμινίστρια Αυγή Ντιπέν (ή Γεωργία Σάνδη). Έκτοτε, συνδέθηκε μαζί της με μια μυστηριώδη σχέση που κράτησε μια δεκαετία περίπου. Το 1845, η σχέση τους πέρασε μια σοβαρή κρίση η οποία επιδεινώθηκε την επόμενη χρονιά, κάτι που επέφερε, το 1847, τον οριστικό τους χωρισμό.
Ο Φρειδερίκος Σοπέν είναι ο κατεξοχήν εκπρόσωπος του ρομαντισμού στη μουσική. Η νοσταλγία του έρωτα και της χαμένης πατρίδας σφραγίζουν τα έργα του και φανερώνουν μια τρυφερότητα γεμάτη πάθος. Σε γενικές γραμμές, μπορούμε να πούμε ότι τα έργα του, που είναι αποκλειστικά για πιάνο, κοντσέρτα, σονάτες, πρελούδια, βαλς, μπαλάντες κ.α., χαρακτηρίζονται μεγάλης ομορφιάς αλλά και υψηλής καλλιτεχνικής αξίας που συνδυάζουν την πνευματικότητα και την έντονα συναισθηματική εκφραστικότητα, με ρομαντική ευαισθησία και ανάλαφρη διάθεση. Πέραν τούτου, όπως σημειώνει ο Ν. Κανελλόπουλος παρουσιάζοντας το βιβλίο του Γ. Ν. Δρόσου (βλ. http://www.allbooks.gr/book.php?TitlesID=43099) , «[…] ο Σοπέν υπήρξε ένας αληθινός πατριώτης, ο οποίος αγωνίστηκε με όσα μέσα διέθετε, για να προβάλει το «Πολωνικό Ζήτημα». Η πρωτοποριακή μουσική του είναι γεμάτη νοσταλγία για τη σκλαβωμένη πατρίδα του, που ξεπηδά από τα καθαρώς φολκλορικά θέματα, τους χορούς και τα τραγούδια, στοιχεία που χαρακτηρίζουν γενικώς τη μουσική του […]». Το τελευταίο κονσέρτο του Σοπέν στο Παρίσι δόθηκε στις 12 Φλεβάρη 1848, ενώ το «κύκνειό του άσμα» ήταν στις 16 Νοέμβρη της ίδιας χρονιάς στη Σκωτία. Κατόπιν, επέστρεψε στη γαλλική πρωτεύουσα, όπου έζησε στερημένα το τελευταίο διάστημα της ζωής του, έχοντας στο πλευρό του τη μεγαλύτερη αδελφή του. Ο Φρειδερίκος Σοπέν θα αφήσει την τελευταία του πνοή στο Παρίσι στις 17 Οκτώβρη 1849 και αναπαύθηκε στο νεκροταφείο Ρére-Lachaise της γαλλικής πρωτεύουσας. Καθώς λέγεται, πριν πεθάνει, παρακάλεσε την αδελφή του να πάρει την καρδιά του στη Βαρσοβία, καθώς η νοσταλγία της πατρίδας τον «έκαιγε» σε όλη του τη ζωή, αφότου την εγκατέλειψε. Να σημειωθεί, επομένως, καταλήγοντας και πως ενώ στη Βαρσοβία συναντούμε και τη Μουσική Ακαδημία Φρ. Σοπέν και το Μουσείο Σοπέν, το διεθνές αεροδρόμιο της πολωνικής πρωτεύουσας φέρει το όνομα του μεγάλου μουσικού.
Όλα, όμως, είχαν ξεκινήσει το 1833, με την κάθοδο του Βαυαρού ανήλικου βασιλέα Όθωνα (φωτογραφία) και των συμπατριωτών του επιτρόπων στο θρόνο έως ότου φτάσει στη νόμιμη για την ανάρρησή του στο θρόνο ηλικία, οι οποίοι συναπάρτιζαν τη λεγόμενη Αντιβασιλεία. Οι Βαυαροί αντιβασιλείς, λοιπόν, ανίδεοι περί των σχέσεων ελληνισμού και ορθοδοξίας, κρίνοντας σκόπιμο ότι, για να εδραιωθεί η πολιτική ανεξαρτησία του αρτιγέννητου ελληνικού κράτους, έπρεπε και να «αποκοπεί» από το Φανάρι, προχώρησαν στην ανακήρυξη της Εκκλησίας του Βασιλείου της Ελλάδος.
Η Εκκλησία αυτή, αυτοκέφαλη και ανεξάρτητη, επί σειρά ετών, διατηρούσε μόνο τη δογματική ενότητα με τις άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες, είχε κατά το διοικητικό μέρος ως αρχηγό της τον βασιλέα, αν και ήταν ρωμαιοκαθολικός. Τη διοικούσε δε πενταμελής Διαρκής Σύνοδος, τα μέλη της οποίας, όμως, διορίζονταν από τη βασιλική κυβέρνηση.
Αφού παρήλθαν 17 χρόνια διαβουλεύσεων και διαπραγματεύσεων με το Φανάρι, τον Ιούνιο του 1850, τελικά, συνήλθε υπό τον Πατριάρχη Άνθιμο τον 4ο, Μεγάλη Σύνοδος. Πήραν μέρος πέντε πρώην Πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως και ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων και ανακήρυξαν κανονικώς αυτοκέφαλη την Εκκλησία του Βασιλείου της Ελλάδος.
Δεν είναι λίγοι όσοι, αν και ενήλικες, αποφεύγουν τις επισκέψεις στον οδοντογιατρό, γιατί φοβούνται όχι τόσο τις απονευρώσεις και τις εξαγωγές χαλασμένων δοντιών, αλλά τον οδοντιατρικό τροχό. Τώρα, όπως έγραψαν οι εφημερίδες (ΤΟ ΒΗΜΑ, 21/01/2010), ο φόβος αυτός κινδυνεύει να … εκλείψει και θα μπορούν όλοι να επισκέπτονται εφεξής άφοβα τον οδοντογιατρό και να προλαβαίνουν δυσίατες και επώδυνες για τον ασθενή οδοντικές παθήσεις!
Τα καλά νέα έρχονται από τη Γερμανία. Επιστήμονες του Πανεπιστημίου Saarland αναπτύσσουν μια συσκευή η οποία θα αντικαταστήσει τον τροχό που χρησιμοποιούν οι οδοντίατροι για τον καθαρισμό των δοντιών από βακτήρια ώστε στη συνέχεια να προχωρήσουν σε σφράγισμα. Η συσκευή εκτοξεύει χαμηλής θερμοκρασίας δέσμες πλάσματος οι οποίες προστατεύουν τα δόντια από βακτήρια που τα διαβρώνουν. Οι δέσμες πλάσματος αποτελούνται από ηλεκτρικά φορτισμένα άτομα οξυγόνου τα οποία διεισδύουν στις κοιλότητες των δοντιών εξαφανίζοντας τα βλαβερά βακτήρια.
Το πιο σημαντικό είναι ότι η όλη διαδικασία εκτός από απλή είναι και ανώδυνη. Οι πρώτες δοκιμές του συστήματος που αναπτύσσεται στη Γερμανία δείχνουν ότι οι δέσμες πλάσματος μπορούν να μειώσουν μέσα σε διάστημα 6-18 δευτερολέπτων τον αριθμό των βακτηρίων ως και 10.000 φορές.
Υποψήφια για το βραβείο ήταν τα λόμπι τριών μεμονωμένων εταιρειών (Monsanto, Royal Dutch Shell και Sasol) και πέντε ομοσπονδιών εκπροσώπων κλαδικών συμφερόντων (ΑPI, ACCCE, IETA, CEFIC και IATA). Στην ψηφοφορία που έγινε, πρώτο (με 37,8%) αναδείχτηκε το λόμπι της Monsanto, του γίγαντα της βιοτεχνολογίας και της γεωργικής βιομηχανίας. Αναγνωρίστηκε με αυτό τον τρόπο η επιτυχημένη προώθηση των γενετικά τροποποιημένων (Γ.Τ.) ποικιλιών της σαν λύση στην κλιματική αλλαγή και η πίεση που άσκησε προκειμένου να παραχθούν βιοκαύσιμα με μεταλλαγμένα. Όπως επισήμανε και η Ναόμι Κλάιν, η γνωστή ακτιβίστρια συγγραφέας που έκανε την απονομή, η επέκταση των Γ.Τ. καλλιεργειών σόγιας της Monsanto στη Λατινική Αμερική ευθύνεται για μεγάλη αποψίλωση του τροπικού δάσους.
Μια περιοχή της Γης με σημαντικό σε αριθμό και δράση ελληνικό στοιχείο είναι και το Μόντρεαλ του Καναδά, στη Βόρεια Αμερική. Ο πληθυσμός του είναι περισσότερος από 3,5 εκατομμύρια κατοίκους. Το πολεοδομικό συγκρότημα του Μόντρεαλ, βάσει των απογραφών, είναι το μεγαλύτερο σε πληθυσμό αστικό κέντρο της επαρχίας του Κεμπέκ και το δεύτερο αστικό κέντρο του Καναδά. Βρίσκεται επάνω στον πλωτό ποταμό Άγιο Λαυρέντιο, που πηγάζει στις Μεγάλες Λίμνες της Βόρειας Αμερικής και εκβάλλει στον Ατλαντικό Ωκεανό, ενώ στην ευρύτερη περιοχή του συμπεριλαμβάνονται το νησί Λαβάλ στα βόρεια του νησιού του Μόντρεαλ, η Νότια Ακτή και τα προάστια.
Εάν κάποιος επισκεφθεί το Μόντρεαλ (φωτογραφία από κεντρικό δρόμο), αξίζει να πάει να δει εκ του σύνεγγυς: Το βουνό Μον-Ρουαγιάλ (Mont-Royal) που δεσπόζει στο κέντρο της πόλης με εκπληκτική θέα. Την εκκλησία του Αγίου Ιωσήφ (Oratoire St-Joseph). Την παλιά πόλη (Vieux Montréal) με τα στενά πλακόστρωτα δρομάκια, όπου επίσης θα βρείτε: τη Βασιλική της Παναγίας (Basilique de Notre-Dame) με την εξαίσια ξύλινη διακόσμηση, το Τσίρκο του Ήλιου (Cirque du soleil), τον κινηματογράφο Imax με την γιγαντιαία οθόνη, το Ολυμπιακό Στάδιο και τον παρακείμενο Βοτανικό Κήπο, το Μουσείο Καλών Τεχνών (Musée des Beaux-Arts), την Αβενί ντι Παρκ (Avenue du Parc) ή Ελληνική πόλη, τη μικρή Ιταλία (Petite Italie) ή Ιταλική πόλη, την Κινεζική πόλη (Chinatown). Τέλος, η Ελληνική Κοινότητα του Μόντρεαλ, που ιδρύθηκε το 1906, λειτουργεί το πρότυπο τρίγλωσσο (ελληνικά, γαλλικά, αγγλικά) ημερήσιο σχολείο «Σωκράτης» με 2.000 μαθητές από προνηπιαγωγείο μέχρι δημοτικό σχολείο, πρότυπα κέντρα παιδικών σταθμών, στέγη και λέσχες ηλικιωμένων και ελληνικές εκκλησίες. Στον Καναδά ζουν συνολικά περίπου 350.000 πολίτες ελληνικής καταγωγής, από τους οποίους οι 85.000 διαβιούν στο Μόντρεαλ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ισπανική Προεδρία της Ε.Ε. εγκαινίασαν στις 21 Ιανουαρίου το «Ευρωπαϊκό Έτος 2010 για την Καταπολέμηση της Φτώχειας και του Κοινωνικού Αποκλεισμού». Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σχεδόν 80 εκατομμύρια Ευρωπαίοι, ή το 17% του πληθυσμού της Ε.Ε., ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειας. Το ιδιαίτερα ανησυχητικό αυτό γεγονός έχει έντονη απήχηση στην κοινή γνώμη, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ευρωβαρόμετρου για τις στάσεις απέναντι στη φτώχεια.
Η συντριπτική πλειοψηφία των Ευρωπαίων (73%) θεωρούν τη φτώχεια αυξανόμενο πρόβλημα στη χώρα τους και 89% κάνουν έκκληση για επείγουσα δράση από την κυβέρνησή τους για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν την εθνική κυβέρνηση ως κύρια υπεύθυνη, 74% περιμένουν και από την Ε.Ε. να παίξει σημαντικό ρόλο.
- Αφέθηκε, στις 18 του Γενάρη, ελεύθερος από τις φυλακές της Αγκύρας ο Μεχμέτ Αλί Αγτζά, ο οποίος, στις 13 Μαΐου του 1981, είχε δοκιμάσει να δολοφονήσει τον Πάπα Ιωάννη Παύλο τον 2ο (φωτογραφία), στην πλατεία του Αγίου Πέτρου.
- Οι κυβερνήσεις Ισραήλ και Γερμανίας, στις 18/01, συνεδρίασαν για πρώτη φορά από κοινού στο Βερολίνο, την πρώην καρδιά του ναζιστικού καθεστώτος για τις σχέσεις των δύο χωρών 65 χρόνια μετά το Ολοκαύτωμα.
- Ο διαβόητος ξάδελφος του Σαντάμ Χουσεΐν γνωστός ως «Χημικός Αλί» καταδικάστηκε, στα μέσα Ιανουαρίου, στην εσχάτη των ποινών διά απαγχονισμού για το βομβαρδισμό με χημικά αέρια της κουρδικής πόλης Χαλάμπτζα το 1988, μία από τις χειρότερες θηριωδίες του καθεστώτος Χουσεΐν.
- Νέες φωτογραφίες από δορυφόρους αποκαλύπτουν την ύπαρξη 200 τεράστιων γεωμετρικών δομών στην άνω λεκάνη του Αμαζονίου, κοντά στα σύνορα με τη Βολιβία. Αυτοί οι κύκλοι, τα τετράγωνα και τα άλλα γεωμετρικά σχήματα δημιουργούν ένα ολόκληρο δίκτυο από λεωφόρους, ορύγματα και κτίσματα τα οποία κατασκευάστηκαν πολλά χρόνια προτού ο Χριστόφορος Κολόμβος πατήσει το πόδι του στον Νέο Κόσμο. Κάποια, μάλιστα, χρονολογούνται από το 200 μ.Χ.!