Τρίτη 8 Σεπτεμβρίου 2009

Σπινθήρας
Μηνιαία Επιθεώρηση για τον Άνθρωπο και τη Γνώση

Η Ιστορία είναι η διαδρομή του Ανθρώπου στο Χρόνο και η εξελικτική πορεία του από το Χάος προς τη Ζωή και από το Άτομο στην Κοινωνία


Σύμβουλος έκδοσης: Γ. Η. Ορφανός - Απτεραίος (apteraios@yahoo.com)
08 Σεπτέμβρη 2009, τόμος 1, τεύχος 7, Θέματα:

1. Εκλογές και παιδεία (της σύνταξης)
2. Στη μακρινή Κένυα (ταξιδεύοντας και μαθαίνοντας)
3. Ανακρέων και οι χαρές της ζωής (λογοτεχνία)
4. Μαρξ, Ενγκελς, "Κομμουνιστικό μανιφέστο" (κοινωνιολογία)
5. Αλλεργίες και παιδιά (ιατρική)
6. Γάλλοι ζωγράφοι στα τέλη του 18ου αι. και τις αρχές του 19ου (τέχνη)


Εκλογές και παιδεία
Μπήκαμε στην προεκλογική περίοδο. Η αντίστροφη μέτρηση έως τη μέρα που οι πολίτες θα μιλήσουν και οι κάλπες θα δείξουν ποιον θέλουμε να μας κυβερνήσει τα επόμενα χρόνια, ποιον θέλουμε να ψάξει για λογαριασμό μας λύσεις για τα τρέχοντα προβλήματά μας χωρίς να αδιαφορούν για όσα μας βασανίζουν στο δύσκολο καθημερινό αγώνα μας για κοινωνικοποίηση και εξεύρεση των προς των ζην.
Δεν είναι λύση και η αποχή όταν τα βρίσκουμε σκούρα, όταν μας απογοητεύουν οι πολιτικοί. Στον αντίποδα, πρέπει να βροντοφωνάξουμε «φτάνει πια», να ορθώσουμε το ανάστημά μας και τη φωνή μας θαρραλέα και αποφασιστικά σ’ όσους, ενώ νοιάζονται μονάχα για το δικό τους κέρδος, φορούν το μανδύα του προστάτη του εθνικού συμφέροντος, υποκρίνονται πως νοιάζονται για τους πολίτες και προάγουν μόνον όσα εκείνους ωφελούν και συμφέρουν εις βάρος των δικαιωμάτων των πολιτών και των, μετά από πολύχρονους και πολυαίματους αγώνες, κοινωνικοπολιτικών κατακτήσεών τους.
Πέραν τούτων, σε κάθε εκλογική περίοδο, θυμίζουμε ότι χτυπάνε την εξώπορτά μας όσοι θέλουν τις ψήφους μας και πολλά υπόσχονται και για μιαν εκπαιδευτική μεταρρύθμιση εις όφελος του τόπου. Ο λαός, όμως, δεν πρέπει, την ώρα της ψηφοφορίας, να ξεχνά ότι οι άρχουσες τάξεις, που διαγκωνίζονται για τα ηνία της εξουσίας, έχουν μόνο σκοπό να μορφώσουν συγκεκριμένες ομάδες ανθρώπων και να τους εντάξουν στην παραγωγή, ώστε να καρπωθούν τον κόπο τους και τον αγώνας για επιβίωση. Παράλληλα, νοιάζονται πώς να τους μετατρέψουν σε άβουλους και ανήμπορους να αντιδράσουν φορείς των ιδεών τους, δηλαδή φορείς παρωχημένων ιδεοληψιών (θρησκευτικών – κοινωνικών π.χ.), οι οποίοι υπακούνε αναντίρρητα σε όσα θέλουνε οι οικονομικά και πολιτικά δυνατοί μιας κοινωνίας σε βάρος των χαμηλότερων κοινωνικών τάξεων. Ταυτόχρονα, όμως, νοιάζονται πώς θα δοθούν στα δικά τους παιδιά όλα εκείνα τα εφόδια, ώστε να γίνουν οι μελλοντικοί διαχειριστές της κοινωνικοπολιτικής και οικονομικής ζωής και φορείς επιβολής της ιδεολογίας και μάλιστα σε καιρούς κρίσεων, των οποίων το τηλεκοντρόλ κρατούν και ελέγχουν μόνον οι ίδιοι… Ας μην τους δώσουμε τέτοια χαρά, εντάξει;

(Της σύνταξης)


Ταξιδεύοντας και μαθαίνοντας
Στη μακρινή Κένυα

Με τον Αντιπρόεδρο της Κένυας κ. Στέφεν Καλόνζο Μουζιόκα συναντήθηκε, το περασμένο καλοκαίρι, στο Κάιρο ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας κ. Θεόδωρος Β΄. Ο Αλεξανδρινός Προκαθήμενος υποδέχτηκε τον Κενυάτη Αντιπρόεδρο στην πατριαρχική επιτροπεία Καΐρου όπου τον ξενάγησε στον Καθεδρικό και Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Νικολάου στο Χαμζάουι. Καλωσορίζοντας τον υψηλό επισκέπτη, ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας εξέφρασε τα αισθήματα χαράς για το ό,τι υποδέχεται στην δεύτερη έδρα του Παλαίφατου Πατριαρχείου τον Αντιπρόεδρο της αφρικανικής εκείνης χώρας η οποία αριθμεί το μεγαλύτερο ποσοστό Ελληνορθοδόξων και η οποία χώρα θα παίξει καθοριστικό ρόλο στο μέλλον ολόκληρης της αφρικανικής ηπείρου. O κ. Θεόδωρος ζήτησε από τον κ. Μουζιόκα να μεταφέρει τις ευχαριστίες του προς τον Πρόεδρο της Κένυας για το ενδιαφέρον και την αγάπη του για το ιεραποστολικό έργο του Πατριαρχείου.
Με την ευκαιρία αυτή, όμως, ας σημειωθεί και ότι, παρά ταύτα και σύμφωνα με τα στοιχεία του ελληνικού υπουργείου εξωτερικών, η ελληνική ομογένεια της Κένυας παρουσιάζει φθίνουσα πορεία. Σήμερα, αποτελείται από περίπου 100 άτομα που ασχολούνται κυρίως με το εμπόριο και την καλλιέργεια ανθέων, καφέ και αγαύης (sisal), είτε ως κτηματίες είτε ως υπάλληλοι επιχειρήσεων.
Στο Ναϊρόμπι (στη φωτογραφία, κεντρικός δρόμος της πόλης) εδρεύει η Ιερά Μητρόπολη Κένυας και λειτουργεί ο Ιερός Ναός των Αγίων Αναργύρων. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το ιεραποστολικό έργο της Μητροπόλεως στους τομείς της κοινωνικής πρόνοιας και της Εκπαίδευσης (λειτουργούν η Πατριαρχική Εκκλησιαστική Σχολή με 60 σπουδαστές και το Παιδαγωγικό Κολλέγιο με 200 σπουδαστές). Στον ίδιο χώρο της Μητροπόλεως λειτουργούν, επίσης, νηπιαγωγείο, δημοτικό, γυμνάσιο και ιατρικό κέντρο.
Σ’ ό,τι αφορά τα αξιοθέατα της Κένυας, όταν βρεθείτε στην αφρικάνικη τούτη χώρα, ας επισκεφθείτε, μεταξύ άλλων, το Εθνικό Μουσείο στο Ναϊρόμπι, τη λίμνη Νακούρου, ακριβώς δίπλα στην ομώνυμη πόλη, όπου διαβιούν δύο εκατομμύρια ροζ φλαμίνγκο, αλλά και τη Μομπάσα, ένα παλιό αραβικό λιμάνι με επιβλητικά αρχοντικά και ξυλόγλυπτα μπαλκόνια.


Λογοτεχνία
Ανακρέων και οι χαρές της ζωής

Ο Ανακρέων (φωτογραφία από ρωμαϊκό αντίγραφο) έζησε κατά τον 6ο αιώνα π.Χ. και πέθανε λίγα χρόνια πριν τους περσικούς πολέμους, που τόσο πολύ επηρέασαν ποικιλότροπα τον ελληνισμό. Θεωρήθηκε από τους κριτικούς ως ένας από τους κορυφαίους της μονωδικής συμποσιακής λυρικής ποίησης.
Μάλλον γεννήθηκε το 572 π.Χ., στην Τέω της Ιωνίας. Αργότερα, μετά το 550 π.Χ. πιθανότατα, έζησε στα Άβδηρα της Θράκης, εξ αιτίας της κατάκτησης της πόλης του από τους Πέρσες, ενώ για το θάνατό του, που τοποθετείται περί το 485 π.Χ., η παράδοση αναφέρει ότι επήλθε στην Τέω και από πνιγμό την ώρα που έτρωγε μια ρώγα σταφυλιού.
Η φήμη του, λοιπόν, τον έφερε στις αυλές διαφόρων ηγεμόνων ανά την Ελλάδα. Έτσι, βρέθηκε κοντά στον τύραννο της Σάμου Πολυκράτη, του Πεισιστρατίδη Ιππία της Αθήνας, ίσως για ένα διάστημα των Αλευάδων της Θεσσαλίας και τέλος στους αριστοκρατικούς κύκλους της κλασικής Αθήνας. Το έργο του Ανακρέοντα, όμως, δεν έτυχε πάντα ευνοϊκής κριτικής από τους μεταγενέστερους, καθώς βρέθηκαν και όσοι τον έψεξαν ως μέθυσο αυλικό στιχοπλόκο εξυμνητή του κρασιού και του ερωτισμού.
Οι Αλεξανδρινοί, όμως, φιλόλογοι, Αριστοφάνης από τo Βυζάντιο και Αρίσταρχος από τη Σαμοθράκη, εξέδωσαν τα ποιήματα του Ανακρέοντα σε 5 βιβλία. Όχι μόνον αυτό, αλλά, συνάμα, τον θεωρούν και δάσκαλο του μέτρου (χρησιμοποίησε κυρίως ιάμβους, χοριάμβους, γλυκώνειους και φερεκράτειους) και τον κατατάσσουν στον κανόνα των «9 λυρικών ποιητών» δηλαδή μαζί με την Σαπφώ, τον Αλκαίο, τον Πίνδαρο κ.ά., και γιατί, κατά τη γνώμη μας, πολυταξιδεμένος, εξυμνούσε τις χαρές της ζωής.

Κοινωνιολογία
Μαρξ, Ένγκελς και «Κομμουνιστικό Μανιφέστο»
Το διαχρονικά επίκαιρο και δυνατό «Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος» πρωτοδημοσιεύεται από τον Καρλ Μαρξ (1818 – 1883) και τον Φρειδερίκο Ένγκελς (1820 – 1895) το Φλεβάρη του 1848, ως προγραμματική διακήρυξη της «Ένωσης Κομμουνιστών» και ήταν το πρώτο ιστορικά πρόγραμμα Κομμουνιστικού Κόμματος.
Σ' αυτό διατυπώνονται οι βασικές αρχές του μαρξισμού, όπως η ταξική πάλη, ο νόμος ανάπτυξης της ανταγωνιστικής κοινωνίας, η αναπόφευκτη ανατροπή του καπιταλισμού, η κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής που αποτελεί τη βάση της εκμετάλλευσης, ο ιστορικός ρόλος του προλεταριάτου. Τονίζονται, επίσης, η ανάγκη ύπαρξης κομμουνιστικού κόμματος ως οργανωμένης πολιτικής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης, η αρχή του προλεταριακού διεθνισμού, αποτυπωμένη στο τέλος του έργου με το σύνθημα: «Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε»!
Τέλος, στον πρόλογο της γερμανικής έκδοσης του 1890, ο Φρ. Ένγκελς, μεταξύ άλλων, σημείωνε και τούτο: «Σήμερα, το «Μανιφέστο» είναι αναμφισβήτητα το πιο διαδομένο, το πιο διεθνές προϊόν όλης της σοσιαλιστικής φιλολογίας, το κοινό πρόγραμμα πολλών εκατομμυρίων εργατών όλων των χωρών, από τη Σιβηρία ως την Καλιφόρνια».

Ιατρική
Αλλεργίες και παιδιά
Ο Σεπτέμβριος είναι ο μήνας που ανοίγουν τα σχολεία και οι γονείς αρχίζουν να νοιάζονται περισσότερο για την υγεία των μικρών παιδιών και τις συναναστροφές τους με τους συνομήλικους και συμμαθητές τους. Ένα σημαντικό πρόβλημα που απασχολεί τους γονείς στη διάρκεια του σχολικού έτους είναι και ο τρόπος αποτελεσματικής αντιμετώπισης των κάθε είδους αλλεργιών που προσβάλλουν τα παιδιά και σχετίζονται, έμμεσα ή άμεσα, με το σχολικό περιβάλλον, έμψυχο και υλικό.
Οι αλλεργίες, όμως, δεν είναι κολλητικές. Είναι κληρονομικές και τόσο συχνές ώστε οι ειδικοί σήμερα τις εντάσσουν στα νοσήματα εκείνα που αποτελούν «πρόβλημα δημόσιας υγείας». Ένα στα τέσσερα παιδάκια υποφέρει από κάποια μορφή αλλεργίας, ενώ οι προβλέψεις για το μέλλον είναι ακόμη πιο δυσοίωνες, αφού το ποσοστό αυτό αυξάνει κάθε χρόνο με δραματικούς ρυθμούς.
Η αλλεργία μπορεί να παρουσιαστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Μολονότι λέγονται πολλά κατά καιρούς από διάφορους, οι γιατροί (βλ.
http://health.in.gr/baby/Article.asp?ArticleId=19017&CurrentTopId=18928&IssueTitle=%CA%E1%EB%F9%F3%FC%F1%E9%F3%E5%F2+%CC%F9%F1%DC%EA%E9 ) θεωρούν ότι πιο συχνή ηλικία εκδήλωσής της όμως είναι η προσχολική και ακόμη περισσότερο η βρεφική. Αν το παιδάκι σας έχει κληρονομήσει την αλλεργική προδιάθεση, έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να ευαισθητοποιηθεί -να παράγει δηλαδή ειδικά αλλεργικά αντισώματα στα συνήθη αλλεργιογόνα- στη βρεφική ηλικία. Η εξήγηση πιθανότατα είναι ότι στην ηλικία αυτή το ανοσολογικό σύστημα (όπως όλα τα συστήματα του οργανισμού) είναι πιο ανώριμο, πιο ευάλωτο και λιγότερο αποτελεσματικό.

Τέχνη
Γάλλοι ζωγράφοι στα τέλη του 18ου αι. και τις αρχές του 19ου

Η Γαλλική ζωγραφική, ως γνωστόν, δέχεται και ασκεί σημαντικές επιρροές σε όλους τους καλλιτέχνες και τους φιλότεχνους. Ενώ, λοιπόν, ιδεολογικά εξαπλώνονται, από τη Γαλλία αρχίζοντας, στα πέρατα της Ευρώπης οι ιδέες του Διαφωτισμού στο β’ μισό του 18ου αιώνα, την ίδια εποχή η τέχνη στη Γαλλία χωριζόταν στους νεοκλασικούς και στους ρομαντικούς (βλ.
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=34&artid=135291&dt=22/07/2001). Οι πρώτοι αναζητούσαν έμπνευση από την αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη. Οι ρομαντικοί έδιναν προτεραιότητα στο συναίσθημα, στη φαντασία και στο υποσυνείδητο.
Μια άλλη διάκριση η οποία σημειώθηκε εκείνη την εποχή ήταν ανάμεσα στους Γάλλους ζωγράφους που είχαν επηρεαστεί από την τέχνη της Αναγέννησης, το ιταλικό μπαρόκ και τη σχολή Πουσέν και σε εκείνους που είχαν επηρεαστεί από τους Φλαμανδούς καλλιτέχνες του 17ου αιώνα με τα έντονα χρώματα και τις εκφραστικές πινελιές, όπως ο Φλαμανδούς Πίτερ Πάουλ Ρούμπενς. Ο Ενγκρ (στη φωτογραφία, το έργο του "Βάκχος και Άρτεμις") ανήκει στην πρώτη κατηγορία, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον πίνακα «Ο Οιδίπους και η Σφίγγα», ενώ ο Ντελακρουά στη δεύτερη.
Με το ξεκίνημα του 19ου αι., όμως, γύρω στα 1820 – 1830 μερικοί προοδευτικοί καλλιτέχνες εγκατέλειψαν τα ιστορικά θέματα και στράφηκαν στο τοπίο και στα βουκολικά θέματα, εμπνευσμένοι και πάλι από τους Ολλανδούς δασκάλους του 17ου αιώνα. Κάποιοι δούλευαν τους θερινούς μήνες στο δάσος του Φοντενεμπλό, λίγο έξω από το Παρίσι, και μαζεύονταν τακτικά για να τα πούνε σε μια ταβέρνα στο χωριουδάκι Μπαρμπιζόν, στην άκρη του δάσους. Έτσι, από αυτή την παρέα δημιουργήθηκε ο όρος «Σχολή Μπαρμπιζόν».
Ο Ντουανιέ Ρουσό έφτιαχνε ναΐφ πίνακες με τοπία και ζώα. Ήταν αυτοδίδακτος. Ο Μιλέ, που θεωρείται ρεαλιστής, κατέγραψε τη ζωή των αγροτών, όπως την έβλεπε.